Om inzicht in onszelf te krijgen, en natuurlijk in de ander, hebben mensen elkaar door de geschiedenis heen al op vele manieren in groepen ingedeeld. Elke cultuur kent wel een vorm van categoriseren. We kennen allemaal ons sterrenbeeld in Nederland en er zijn nog veel meer tradities die rekening houden met de dag waarop je bent geboren. Of het nu de stand van de sterren is, de vorm van je gezicht, de kaste waarin je bent geboren of de elementen waarop je wordt ingedeeld. In deze blog ga ik jullie vertellen over die laatste: De drie Dosha’s Vata, Kapha en Pitta, de elementen uit de Indiase Ayurvedische . Wat houden ze in en hoe weet je welke bij jou hoort? En misschien nog wel belangrijker, hoe zorg je dat je daarmee in balans blijft.
De Drie Dosha’s; de elementen van de ayurveda
In tegenstelling tot de vier elementen die wij in het Westen vaak gebruiken, of de vijf van de Chinese astrologie, gebruiken ze in de Ayurveda drie elementen, ook wel Dosha’s genoemd. Deze drie dosha’s, Kapha, Vata en Pitta, omschrijven je karaktereigenschappen. Ze worden gevormd door elementen en je kunt jezelf erin herkennen aan de hand van fysieke, emotionele en mentale kenmerken.
Dit is Kapha
Kapha bestaat uit de elementen Aarde en Water. Het is de stabiele dosha; langzaam, stevig, zwaar, koud en zacht. Mensen met veel kapha zijn rustige types. Stevige bouw en sterk in zowel spierkracht als botten en gewrichten. Ook hun gezonde haardos en huid is vaak vol en wat vetter. Het zijn zorgzame mensen, liefdevol, tolerant en echte bourgondiërs. Een kapha uit balans geeft kans op overgewicht, allergieën en kan somber en traag zijn in haar doen en laten.
Dit is Pitta
Pitta wordt gevormd door de elementen Vuur en Water. Het is het temperamentvolle type met de tegengestelde krachten van vuur en water in zich. Pitta is heet, scherp, licht, vloeibaar en veranderlijk. Mensen met Pitta als dominante dosha hebben vaak leidinggevende kwaliteiten en een atletisch postuur. Ze zijn doelgericht en competitief, met een scherpe geest en snelle stofwisseling, ze kunnen hierdoor veel eten zonder snel aan te komen. Een Pitta uit balans kan last hebben van jaloezie en woede-uitbarstingen, net als perfectionisme en een vettige huid.
Dit is Vata
Vata is van de elementen Lucht en Ether. Dit beweeglijke type is koud, licht, stromend, ruw, droog en snel. Vata’s zijn vaak slank en tenger, soms lang, breekbaar ogend, maar toch soepel en sierlijk. Vata types zijn de creatievelingen onder ons, ze zijn energiek en vlot, ook sociaal gezien. Is Vata uit balans dan leidt dat tot een slecht geheugen, slapeloosheid en onzekerheid of zelfs angst.
Wat is jouw Dosha type?
Volgens de Ayurveda hebben we alle drie de dosha’s in ons, maar is er meestal één die overheerst, je dominante dosha. De andere zijn minder sterk aanwezig. Om jouw eigen Dosha te ontdekken, kun je op zelfonderzoek uitgaan. Naast bovenstaande valt er in boeken en online nog veel meer te lezen over de Dosha’s en hun eigenschappen. Ook kun je op verschillende plekken een vragenlijst invullen, wat een beeld geeft van het bij jou overheersende type.
Dosha’s in balans
Zijn deze dosha’s in jezelf in balans dan ben je gezond. Ziekte duidt er volgens de Ayurveda op dat één of meerdere dosha uit evenwicht is. Om dit evenwicht te herstellen worden vaak bepaalde kruiden ingezet, zowel via de voeding als middels kruiden supplementen. Bekende kruiden binnen de Ayurveda zijn o.a. Ashwagandha, Kurkuma (turmeric), Holy Basil, Astragalus en veel meer. Bij De Gezonde Wereld vind je de ‘levende’ kruiden supplementen van Living Nutrition, dit zijn gefermenteerde kruiden versterkt met probiotica culturen. Deze fermentatie zorgt ervoor dat de waardevolle inhoudsstoffen uit de kruiden beter worden opgenomen in ons lijf.
Gunstige kruiden voor iedere Dosha
Voor elke Dosha hebben andere, specifieke smaken en kruiden een gunstige invloed.
Specerijen gunstig voor Kapha:
Scherp, bitter en stimulerend
Peper
Gember
Kruidnagel
Knoflook
Mosterd(zaad)
Kurkuma
Basilicum
Specerijen gunstig voor Pitta:
Bitter, zoet en verkoelend
Venkel
Kardemom
Saffraan
Kaneel
Koriander
Citroenmelisse
Munt
Specerijen gunstig voor Vata:
Zoet, zuur, zout en verwarmend
Anijs
Basilicum
Dille
Zoethout
Gember
Kardemom
Tijm
Wil je meer de diepte in, zoek dan een Ayurvedisch therapeut op. Deze kan je met al zijn of haar kennis veel meer vertellen over je constitutie én wat je kunt doen om je dosha in balans te brengen, waar nodig. Met die informatie kun je ook jouw Ayurvedische balans weer terugvinden.